محققان سیستمی از هوش مصنوعی را توسعه میدهند که بیش از 1000 بیماری را قبل از سالها از ابتلا پیشبینی میکند

در یک پیشرفت علمی که به عنوان یک جهش در زمینه پزشکی پیشگیرانه محسوب میشود، یک تیم تحقیقاتی بینالمللی از توسعه یک مدل جدید هوش مصنوعی خبر داد که قادر به پیشبینی احتمال ابتلای افراد به بیماریهای آینده قبل از سالها از وقوع آنها است.
این مدل که نام (Delphi-2M) به آن داده شده، بر اساس تکنیکهای مشابهی که در رباتهای چت استفاده میشود، کار میکند و الگوها و توالیها را در دادههای پزشکی یاد میگیرد. به گفته محققان، این ابزار قادر به پیشبینی بیش از 1000 بیماری است که افقهای جدیدی برای برخورد زودهنگام با بیماریها و پیشگیری از آنها باز میکند.
این مدل بر روی دادههای کلان ثبت شده در بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) که شامل اطلاعات پزشکی حیاتی برای حدود نیم میلیون شرکتکننده است، آموزش دیده است. این سیستم تاریخچه پزشکی کامل بیمار، تشخیصهای قبلی و توالی وقوع آنها را تحلیل میکند.
در این راستا، موریس گرسونگ، کارشناس هوش مصنوعی در مرکز تحقیقات سرطان آلمان توضیح داد: "درک یک سری از تشخیصهای پزشکی به نوعی شبیه به یادگیری قواعد زبان در یک متن است". او افزود که ابزار (Delphi-2M) "الگوها را در دادههای مراقبتهای بهداشتی، تشخیصهای قبلی، ترکیباتی که در آنها رخ میدهد و توالی یاد میگیرد، که این امکان را برای پیشبینیهای معنادار و مرتبط با سلامت فراهم میکند".
برای آزمایش دقت مدل، تیم آن را بر روی دادههای نزدیک به دو میلیون نفر در پایگاه داده بهداشتی عمومی دانمارک آزمایش کرد. نتایج نشان داد که سیستم قادر به شناسایی افرادی است که بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهایی مانند حملات قلبی هستند، به گونهای که فراتر از پیشبینیهای مبتنی بر سن و عوامل سنتی دیگر است.
با این حال، محققان هشدار دادند که این ابزار "هنوز برای استفاده بالینی آماده نیست" و به آزمایشهای بیشتری نیاز دارد. همچنین پیتر بانیستر، محقق در فناوری سلامت و همکار در مؤسسه مهندسی و فناوری بریتانیا، به چالش تعصب دادهها اشاره کرد و گفت: "محققان اذعان دارند که هر دو مجموعه داده (بریتانیا و دانمارک) از نظر سن، نژاد و نتایج مراقبتهای بهداشتی فعلی متعصب هستند".
با وجود چالشها، دانشمندان پتانسیلهای عظیمی برای این فناوری میبینند. تام فیتزجرالد، نویسنده همکار در آزمایشگاه زیستشناسی مولکولی اروپا، گفت که این ابزارها میتوانند در "بهبود منابع در یک سیستم مراقبت بهداشتی تحت فشار" کمک کنند.
یکی از مزایای منحصر به فردی که ایوان برنی، نویسنده همکار در تحقیق، به آن اشاره کرد این است که ابزار (Delphi-2M) "میتواند تمام بیماریها را به طور همزمان و در یک دوره زمانی طولانی تشخیص دهد"، بر خلاف ابزارهای فعلی که بر روی بیماریهای خاص تمرکز دارند.
گوستاوو سودری، استاد در کالج کینگز لندن و متخصص در هوش مصنوعی پزشکی، در پایان گفت که این تحقیق "به نظر میرسد گام مهمی به سوی مدلسازی پیشبینی قابل توسعه و تفسیر، و از همه مهمتر، اخلاقی باشد".
شایان ذکر است که پزشکان در بسیاری از کشورها در حال حاضر از ابزارهای پیشبینی مانند برنامه (QRISK3) استفاده میکنند، اما سیستم جدید یک جهش کیفی از نظر دامنه بیماریها و مدت زمانی که پیشبینی میکند، محسوب میشود.