Arap Birliği ve Suriye'nin Yeniden Entegrasyonu: Egemenlik ve Bölgesel Zorluklarla Yüzleşme
September 6, 2025155 GörüntülenmeOkuma Süresi: 2 dakika
Yazı Boyutu:
16
Aciliyet arz eden dışişleri bakanları düzeyindeki toplantısında, Arap Birliği Konseyi, Suriye'nin birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne bağlılığını vurguladı; bu, yıllarca süren kopmanın ardından Şam'a karşı Arap tutumunda önemli bir değişimi yansıtan bir adım. Bu yeni tutum yalnızca siyasi boyutla sınırlı kalmadı, aynı zamanda konseyin "Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın ihlali" olarak nitelendirdiği Golan ve Güney Suriye'deki İsrail ihlallerine de açık bir kınama içeriyordu.
Arap Konseyi, Suriye'nin 1967 yılı 4 Haziran hattına kadar işgal altındaki Golan'ı tamamen geri alma hakkını yeniden teyit etti ve ABD'nin bölgedeki İsrail egemenliğini tanımasını reddetti. Ayrıca, Golan'daki İsrail uygulamalarını, kaynakların yağmalanması, suyun aşırı kullanımı ve halkın topraklarından mahrum bırakılması da dahil olmak üzere, daha önce görülmemiş güçlü bir diplomatik dille kınadı.
Ancak daha önemlisi, Suriye'nin Arap Birliği'ndeki koltuğunu geri aldıktan sonra ortak Arap çalışmalarına katılımının devam etmesinin memnuniyetle karşılanmasıydı; bu, Arap tutumunda Şam'a karşı stratejik bir değişimi işaret ediyor. Bu yenilenen Arap kabulü, Suriye'nin farklı alanlarda ciddi zorluklarla karşılaştığı bir dönemde gerçekleşiyor.
Birleşmiş Milletler'in (UNDOF) gözlem gücünün ateşkesin sağlanmasındaki rolü, bölgedeki artan İsrail tırmanışı göz önüne alındığında özel bir önem kazanıyor. Konsey, "İsrail ihlallerini durdurmak için acil harekete geçilmesi" çağrısında bulundu; bu, Arap tutumunun Suriye egemenliğini savunmada daha kararlı hale geldiğini gösteriyor.
İnsani açıdan, konsey, Suriye'ye yönlendirilen Arap ve uluslararası yardımları takdir etti ve sivil halkın acılarını hafifletmek için desteğin devam etmesinin önemini vurguladı. Ancak bu destek, Suriye'nin savaş ve yaptırımlar sonrası karşılaştığı muazzam ekonomik ve sosyal zorluklar göz önüne alındığında yetersiz kalıyor.
Arap tutumunun Suriye için yeni bir aşamaya girdiği görülüyor; bu aşama üç temel ilkeye dayanıyor: Suriye egemenliğine bağlılık, İsrail işgalini reddetme ve yeniden inşa ile ulusal uzlaşmayı destekleme. Ancak bu ilkeleri somut bir gerçekliğe dönüştürmek için hala uzun bir yol var; özellikle Suriye krizini çevreleyen bölgesel ve uluslararası karmaşıklıkların devam ettiği bir ortamda.
Bu Arap tutumundaki değişim, Suriye ve bölge için tarihi bir fırsat sunuyor; ancak başarısı, tüm tarafların geçmişin mirasını aşma ve ortak çıkarlar ile egemenlik ve bağımsızlığa saygı temelinde bir gelecek inşa etme yeteneğine bağlı olacaktır.
Arap Konseyi, Suriye'nin 1967 yılı 4 Haziran hattına kadar işgal altındaki Golan'ı tamamen geri alma hakkını yeniden teyit etti ve ABD'nin bölgedeki İsrail egemenliğini tanımasını reddetti. Ayrıca, Golan'daki İsrail uygulamalarını, kaynakların yağmalanması, suyun aşırı kullanımı ve halkın topraklarından mahrum bırakılması da dahil olmak üzere, daha önce görülmemiş güçlü bir diplomatik dille kınadı.
Ancak daha önemlisi, Suriye'nin Arap Birliği'ndeki koltuğunu geri aldıktan sonra ortak Arap çalışmalarına katılımının devam etmesinin memnuniyetle karşılanmasıydı; bu, Arap tutumunda Şam'a karşı stratejik bir değişimi işaret ediyor. Bu yenilenen Arap kabulü, Suriye'nin farklı alanlarda ciddi zorluklarla karşılaştığı bir dönemde gerçekleşiyor.
Birleşmiş Milletler'in (UNDOF) gözlem gücünün ateşkesin sağlanmasındaki rolü, bölgedeki artan İsrail tırmanışı göz önüne alındığında özel bir önem kazanıyor. Konsey, "İsrail ihlallerini durdurmak için acil harekete geçilmesi" çağrısında bulundu; bu, Arap tutumunun Suriye egemenliğini savunmada daha kararlı hale geldiğini gösteriyor.
İnsani açıdan, konsey, Suriye'ye yönlendirilen Arap ve uluslararası yardımları takdir etti ve sivil halkın acılarını hafifletmek için desteğin devam etmesinin önemini vurguladı. Ancak bu destek, Suriye'nin savaş ve yaptırımlar sonrası karşılaştığı muazzam ekonomik ve sosyal zorluklar göz önüne alındığında yetersiz kalıyor.
Arap tutumunun Suriye için yeni bir aşamaya girdiği görülüyor; bu aşama üç temel ilkeye dayanıyor: Suriye egemenliğine bağlılık, İsrail işgalini reddetme ve yeniden inşa ile ulusal uzlaşmayı destekleme. Ancak bu ilkeleri somut bir gerçekliğe dönüştürmek için hala uzun bir yol var; özellikle Suriye krizini çevreleyen bölgesel ve uluslararası karmaşıklıkların devam ettiği bir ortamda.
Bu Arap tutumundaki değişim, Suriye ve bölge için tarihi bir fırsat sunuyor; ancak başarısı, tüm tarafların geçmişin mirasını aşma ve ortak çıkarlar ile egemenlik ve bağımsızlığa saygı temelinde bir gelecek inşa etme yeteneğine bağlı olacaktır.
