در تحولی چشمگیر در سطح همکاری نظامی منطقهای، وزارت دفاع ترکیه از از سرگیری مانورهای "دریای دوستی" بین نیروهای دریایی مصر و ترکیه خبر داد، که پس از توقفی به مدت 13 سال به دلیل اختلافات سیاسی بین دو کشور انجام میشود.
سخنگوی وزارت دفاع ترکیه زکی آکتورک تأکید کرد که این مانورها در منطقه شرقی دریای مدیترانه در بازه زمانی 22 تا 26 سپتامبر جاری برگزار خواهد شد و هدف آن تقویت همکاری امنیتی و نظامی بین دو کشور و افزایش سطح هماهنگی و توافق عملیاتی بین نیروهای دریایی آنهاست.
آکتورک گفت که این اقدام نقطه عطفی استراتژیک در روابط دوجانبه به شمار میرود و نشاندهنده تمایل متقابل برای بازسازی اعتماد و هماهنگی در منطقهای است که تنشهای ژئوپلیتیکی در آن رو به افزایش است.
* پیامهای بازدارنده و اطمینانبخش در زمان حساس
از سوی دیگر، ژنرال محمد فرغلی، مدرس در آکادمی نظامی مطالعات عالی و استراتژیک، در اظهاراتی عنوان کرد که این مانورها در زمان بسیار مهمی برگزار میشود، در شرایطی که درگیریهای منطقهای به ویژه در شرق مدیترانه و نوار غزه افزایش یافته است.
فرغلی گفت که این مانور پیامهای اطمینانبخشی به مردم مصر درباره آمادگی نیروهای دریایی برای دفاع از منابع اقتصادی در آبهای مدیترانه ارسال میکند، به ویژه با افزایش تهدیدات مرتبط با منابع گاز و مناطق نفوذ دریایی.
وی افزود:
"این مانور به هدف تبادل تجربیات نظامی، آشنایی با صحنههای عملیات دریایی مدرن و آموزش در زمینه حفاظت از مناطق اقتصادی کشورهای همسایه برگزار میشود، که در شرایط چالشهای کنونی حیاتی است."
فرغلی نیروی دریایی مصر را "یکی از قویترین و آموزشدیدهترین و یکپارچهترین نیروها در خاورمیانه" توصیف کرد و اشاره کرد که این همکاری نظامی نشاندهنده بهبود قابل توجهی در روابط مصر و ترکیه است که در سفرهای سطح بالا و توافقات متعدد در زمینههای انرژی، سرمایهگذاری و تجارت تجلی یافته است.
* تحولات استراتژیک در منطقه .. و پاسخ به "توهمات گسترش اسرائیلی"
در همین راستا، مشاور در دانشکده فرماندهان و ستاد، ژنرال اسامه محمود کبیر تأکید کرد که از سرگیری این مانورها نشاندهنده بلوغ سیاسی و آگاهی استراتژیک از ضرورت ایجاد ائتلافهای دفاعی قوی برای مقابله با چالشهای کنونی است.
وی گفت:
"بازگشت مانورهای "دریای دوستی" نتیجهای مستقیم از تحول اساسی در روابط مصر و ترکیه است، پس از آنکه مانورها در سال 2012 به دلیل اختلافات سیاسی معلق شد."
وی توضیح داد که زمان برگزاری مانورها با تغییرات خطرناکی در صحنه منطقهای همزمان است، از جمله فاجعه انسانی مداوم در غزه که حدود دو سال به طول انجامیده و حمله اخیر اسرائیل به حاکمیت قطری در 9 سپتامبر جاری، به همراه اظهارات اخیر اسرائیلیها درباره آنچه که به عنوان "کشور بزرگ اسرائیل" شناخته میشود، که ادعا میکند بخشی از شرق مصر در مرزهای آیندهاش قرار دارد.
وی ادامه داد:
"این مانورها پیام قاطعی دارند که توهمات گسترش اسرائیلی، خواب و خیالهایی هستند که بر روی صخرههای ائتلافهای دفاعی منطقهای و آمادگی نظامی نیروهای عربی شکست خواهند خورد."
کبیر تأکید کرد که این مانورها شامل مجموعهای از کشتیهای تهاجمی و ضربتی است، از جمله زیردریاییها، کشتیهای سطحی پیشرفته، سیستمهای دفاع هوایی با فناوری بالا و سلاحهای دقیق، که این امر آن را به قویترین بازدارنده عملی در برابر هر تهدیدی برای حاکمیت ملی یا تلاش برای آسیب به منابع ملتها تبدیل میکند.
* دیپلماسی میدانی و روابط در حال توسعه
این مانورها ادامه تلاشهای دیپلماتیک فشرده بین آنکارا و قاهره است، که در ماههای اخیر شامل بازدیدهای متقابل وزرای دفاع و خارجه و امضای توافقات اقتصادی، از جمله در زمینههای گاز، انرژی، سرمایهگذاری و تبادل تجاری بوده است.
در سایه رقابت مصر و ترکیه برای کمک به حل بحران لیبی و مخالفت دو کشور با هرگونه تلاش برای جابجایی فلسطینیها یا تحمیل اشغال دائمی بر غزه، مانورهای "دریای دوستی" به عنوان عنوان جدیدی برای تحول روابط به سمت شراکت امنیتی جامع، فراتر از اختلافات گذشته و پاسخگو به نیازهای واقعیت ژئوپلیتیکی در حال تغییر مطرح میشود.
* در پایان:
مانورهای "دریای دوستی" آزمون عملی برای بازگرداندن اعتماد بین دو کشور محوری در خاورمیانه است و پیامی سیاسی و نظامی در یک زمان:
اینکه امنیت دریای مدیترانه دیگر میدان باز نیست، بلکه حوزهای است که کشورهای دارای حاکمیت برای حفاظت از منافع و منابع خود در برابر تهدیدات جدید همکاری میکنند.