Erkekler Neden Erken Ölüyor? Bilim İnsanları Kadınların Uzun Ömürlü Olmasının Sebebini Açıklıyor
Bilim insanlarını uzun zamandır düşündüren bir fenomen, kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığıdır; bu durum hem dünyamızda hem de hayvanlar arasında geçerlidir.
Son yapılan bir araştırma, erkeklerin dünya genelinde ortalama olarak kadınlardan 5.4 yıl önce öldüğünü ortaya koymuştur. Ülkeden ülkeye değişen rakamlara rağmen, bu fark kültürler ve bölgeler arasında sabit kalmaktadır.
Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri'nde kadınların lehine 5.8 yıllık bir fark bulunmaktadır. Kazalar, diyabet, intihar, cinayetler ve kalp hastalıkları gibi çeşitli faktörler, erkeklerin kadınlara kıyasla daha erken ölmesine katkıda bulunmaktadır.
Ancak 1 Ekim 2025'te yayımlanan çalışma, bu bulmacayı anlamak için yeni bir yaklaşım benimsemiştir. Araştırmacılar, 528 memeli ve 648 kuş türünün ortalama yaşam süresi ile ilgili verileri analiz ederek duruma evrimsel bir perspektiften bakmışlardır.
Bilim insanları, erkeklerin, insanlar gibi, genellikle dişilerden önce öldüğünü bulmuşlardır.
Memelilerin %72'sinde dişiler daha uzun yaşarken, sadece %5'inde erkeklerin lehine bir fark bulunmaktadır. Diğer türlerde ise belirgin bir fark yoktur.
Memeliler arasında erkekler ve dişiler arasındaki yaş farkı yaklaşık %12'dir; bu oldukça büyük bir orandır!
İnsanlarda olduğu gibi, şempanzeler ve goriller de dişilerin lehine benzer ölüm yaş farkları göstermektedir. Bu durum, erkeklerin daha genç yaşta ölmesinin doğada genel bir kural olduğunu ve insanların özel bir istisna olmadığını doğrulamaktadır.
Araştırma, bu farkı açıklayan iki önemli faktöre işaret ediyor:
Birincisi, cinsiyetler arasındaki boyut farkıdır; erkeklerin dişilerden çok daha büyük olduğu türlerde yaş farkı daha fazladır.
İkincisi, dişilerin çocuklarına bakım yapmasıdır; bu durum anneleri, nesillerini korumak için daha fazla riskten kaçınmaya yönlendirir ve dolayısıyla daha uzun süre hayatta kalma şanslarını artırır.
Bu çalışma, cinsiyetler arasındaki farkları biyolojik ve evrimsel bir perspektiften anlamak için yeni bir pencere açmakta ve insan ve hayvanlardaki yaşam ve uzun ömür sırlarını anlamak için anahtarlar sunmaktadır.
