Şaşırtıcı ve çatışmacı bir adımda, ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, ABD'nin en köklü ve zengin üniversitelerinden biri olan Harvard Üniversitesi üzerinde yeni mali kısıtlamalar getirdi. Bu durum, üniversitenin öğrenci yardımları için ayrılan federal fonlardan yararlanma yeteneğini tehdit edebilir.
ABD Eğitim Bakanlığı, dün Cuma günü, Harvard Üniversitesi'ni "Yüksek Mali İzleme" (Heightened Cash Monitoring) olarak bilinen bir uygulama altına aldığını açıkladı. Bu alışılmadık bir önlem, üniversitenin öğrenci yardımlarını karşılamak için kendi kaynaklarından para harcamasını zorunlu kılacak ve federal hükümetten bu miktarları geri alabilmesi için önce kendi bütçesinden harcama yapması gerekecek.
* Sebep: "Mali Endişeler" mi, Siyasi Çatışmalar mı?
Bakanlık, bu önlemleri Harvard'ın mali durumu ile ilgili "endişeler" olarak nitelendirdi ve üniversitenin son kararlarına, örneğin tahvil ihraç etme ve personel işten çıkarma gibi, Beyaz Saray ile artan gerginlikler ışığında dikkat çekti.
Ancak bu önlemlerin arkasında, Trump yönetimi ile büyük akademik kurumlar arasında biriken bir dizi siyasi çatışma yatıyor. Bu çatışmalar, Harvard gibi hassas konularla ilgili olarak ortaya çıkmıştır, örneğin:
• Filistin yanlısı öğrenci protestoları, Gazze'ye yönelik İsrail saldırısına karşı
• Cinsiyet kimliği politikaları
• İklim programları
• Çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık girişimleri (DEI).
* Mali Talepler ve Artan Baskılar
Federal talepler zinciri içinde, Eğitim Bakanlığı Harvard'dan 36 milyon dolar değerinde bir mali güvence mektubu sunmasını talep etti.
Bakanlık, resmi bir yazıda, "Son olaylar üniversitenin mali durumunun sağlığı hakkında soru işaretleri doğurdu" ifadesini kullandı.
Bakanlık, üniversite, bakanlığın sivil haklar ofisinin taleplerine uymadığı takdirde, federal öğrenci yardımlarının tamamen askıya alınabileceği konusunda uyardı. Bu ofis, Harvard'ın kabul süreçlerinde ırkı hala dikkate alıp almadığını gözden geçiriyor; 2023 yılında Yüksek Mahkeme'nin üniversitelerde "pozitif ayrımcılık" uygulamasının yasadışı olduğuna dair kararına rağmen.
Bakanlığa göre, bu ofisle işbirliği yapmamanın, yasadışı müdahaleleri içerebilecek hukuki soruşturmalara yol açabileceği belirtiliyor.
* Önceki Tutumlar ve Büyük Mali Uzlaşmalar
Bu, Harvard gibi önde gelen bir üniversitenin Trump döneminde federal baskılarla karşılaştığı ilk durum değil; daha önce de:
_ Hükümet, geçen Temmuz ayında Columbia Üniversitesi ile olan soruşturmaları sonlandırdı ve üniversite 220 milyon dolardan fazla ödeme yapmayı kabul etti.
_ Ayrıca Brown Üniversitesi ile de, yerel iş gücünü desteklemek için 50 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
_ Hükümet, Kaliforniya Üniversitesi ile 1 milyar dolar karşılığında bir uzlaşma teklif etti; Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, bunu "şantaj girişimi" olarak nitelendirdi.
İlgili olarak, Trump, Harvard ile ilgili önceki açıklamalarında, üniversitenin devam eden soruşturmaları çözmek için "en az 500 milyon dolar" ödemesi gerektiğini belirtmişti.
* Tepkiler ve Finansmanın Geleceği
Bu rapor hazırlanırken, Harvard Üniversitesi'nin son adımlarla ilgili resmi bir açıklama yapmadığı, geçen Ağustos ayında federal hükümetin üniversiteye tahsis edilen yaklaşık 600 milyon doları dondurduğunu duyurduğu belirtildi.
Bu adımların, siyasi motivasyonlarla ortaya çıkan mali baskılar mı yoksa Trump döneminde üniversite finansman politikalarında kapsamlı bir yeniden düzenlemenin parçası mı olduğu konusunda sorular devam ediyor.