خروج سلاحهای سنگین و مذاکرات پنهانی.. تحولات بحران در جنوب سوریه

یک مقام نظامی سوریه روز سهشنبه اعلام کرد که نیروهای سوری سلاحهای سنگین خود را از جنوب کشور خارج کردهاند، که این تحولی همزمان با مذاکرات گزارش شده درباره ترتیبات امنیتی جدید برای منطقه است.
این مقام نظامی _که ترجیح داد هویتش را به خبرگزاری "فرانس پرس" فاش نکند_ گفت: "نیروهای سوری سلاح سنگین خود را از جنوب سوریه خارج کردند" و توضیح داد که "این عملیات از دو ماه پیش آغاز شده است، یعنی پس از وقوع خشونتهایی که در سویدا رخ داد و در آن اسرائیل به مقرهای رسمی در دمشق و وسایل نقلیه نیروهای دولتی که در این استان با جمعیت دروزی مستقر شده بودند، حمله کرد."
از سوی دیگر، یک منبع دیپلماتیک در دمشق اعلام کرد که "عملیات خروج سلاح سنگین شامل منطقه جنوب کشور تا حدود 10 کیلومتر جنوب دمشق بوده است". همچنین این منبع فاش کرد که "یک دیدار اسرائیلی-سوری در باکو در تاریخ 19 سپتامبر برگزار خواهد شد".
این تحولات پس از اظهارات وزیر سوری، که وزیر امور خارجه سوریه اسعد الشیبانی در یک کنفرانس خبری مشترک با همتای اردنی خود ایمن الصفدی و نماینده ویژه آمریکا در سوریه تام باراک توضیح داد که امضای توافق درباره سویدا با حمایت اردن و آمریکا انجام شده است، رخ میدهد.
وزیر امور خارجه اردن از سوی دیگر اسرائیل را به "کوشش برای تقسیم سوریه" متهم کرد، اما در عین حال توضیح داد که "این نقشه راه نیازهای امنیتی اسرائیل را نیز برآورده میکند".
در همین راستا، رئیسجمهور سوریه احمد الشرع هفته گذشته فاش کرد که "دمشق در حال مذاکره با اسرائیل برای رسیدن به توافقی است که به موجب آن نیروهای اسرائیلی از مناطقی که پس از سقوط رژیم قبلی اشغال کردهاند، خارج شوند". الشرع در مصاحبهای با تلویزیون دولتی گفت: "ما اکنون در مرحله مذاکرات و بحث هستیم".
او افزود که اسرائیل "با سقوط رژیم، سوریه را از این توافق خارج شده تلقی کرد"، اشاره به توافق تفکیک، با این حال "دمشق از همان ابتدا پایبندی خود را نشان داد". او ادامه داد: "اکنون بر سر توافق امنیتی مذاکره میشود تا اسرائیل به وضعیت قبل از هشتم دسامبر بازگردد".
شایان ذکر است که این تحولات در پسزمینه عملیاتهای نظامی اسرائیلی در منطقه رخ میدهد، جایی که نیروهای اسرائیلی به منطقه حائل غیرنظامی در جولان سوری که بر اساس توافق تفکیک در سال 1974 ایجاد شده است، پیشروی کردهاند. همچنین اسرائیل صدها حمله هوایی به مواضع نظامی سوریه انجام داده و گفته است که هدفش جلوگیری از تصرف تسلیحات ارتش سابق توسط مقامات جدید است و بارها از انجام عملیاتهای زمینی و بازداشت مظنونین به انجام فعالیتهای "تروریستی" در جنوب سوریه خبر داده است.
در اشاره به درخواست اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در اواخر ماه گذشته (آگوست) اشاره کرد که دولت او "در حال برقراری تماسها برای تبدیل جنوب سوریه به منطقهای غیرنظامی است".
شایان ذکر است که اسرائیل و سوریه روابط دیپلماتیک ندارند و از سال 1948 این دو کشور به طور رسمی در حالت جنگ هستند، اما طرفین در دورههای گذشته دیدارهایی تحت نظارت آمریکا انجام دادهاند.