در تشدید جدیدی که در پرونده هستهای ایران مشاهده میشود، وزیر امور خارجه آمریکا مارکو روبیو شب گذشته (شنبه) تهران را به پذیرش گفتوگوهای مستقیم با ایالات متحده "با حسن نیت و بدون تأخیر یا اختلال" دعوت کرد، این در حالی است که تحریمهای سازمان ملل علیه ایران دوباره به مرحله اجرا درآمده است.
روبیو در بیانیهای رسمی تأکید کرد که "دیپلماسی هنوز روی میز است و رسیدن به یک توافق جدید بهترین گزینه برای مردم ایران و جهان باقی میماند".
او بر لزوم نشان دادن جدیت و آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم تأکید کرد و در عین حال از تمامی کشورها خواست تا فوراً تحریمها را اجرا کنند.
* فعالسازی "مکانیسم ماشه"
این تحول پس از پایان مهلت مکانیسم ماشه که فرانسه، بریتانیا و آلمان در اواخر اوت گذشته فعال کردند، به وقوع پیوسته است، به دلیل عدم پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود در توافق امضا شده در سال 2015.
پس از رأیگیری شورای امنیت و ناکامی روسیه و چین در روز جمعه برای تمدید مهلت نهایی، تحریمها به طور خودکار در ساعت 12:00 ظهر به وقت گرینویچ (یکشنبه) فعال شد، این پس از گذشت ده سال از تعلیق آنها در چارچوب توافق 2015 بود.
* تحریمها با شدت بازمیگردند
تحریمهای جدید شامل مجموعهای از تدابیر سختگیرانه است، مهمترین آن :
• مسدود کردن داراییهای ایرانی در خارج
• ممنوعیت فروش یا خرید سلاح با ایران
• مجازات هرگونه توسعه برنامه موشکی بالستیک
• تحمیل محدودیتهای اقتصادی و مالی گسترده
این تحریمها تحت مکانیسم "سناب باک" (Snapback) که در توافق هستهای ایران در سال 2015 ذکر شده است، فعال شدهاند و به هر کشور امضاکننده این امکان را میدهد که در صورت عدم پایبندی تهران به توافق، تحریمها را دوباره اعمال کند.
* صحنهای پیچیده
بازگشت تحریمها میتواند صحنه سیاسی و دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن را پیچیدهتر کند، به ویژه پس از ناکامی گفتوگوهای غیرمستقیم در ماههای گذشته.
در شرایط فشارهای اروپایی و تغییر مواضع شورای امنیت، به نظر میرسد ایران در یک دوراهی قرار دارد، یا باید به میز مذاکره بازگردد یا با انزوا اقتصادی و سیاسی جدیدی مواجه شود.