آیا تسهیلات اقتصادی در سوریه به ثبات واقعی منجر می‌شود؟
August 31, 2025300 بازدیدهازمان مطالعه: 3 دقیقه
اندازه فونت:
16
توم براک، نماینده واشنگتن در دمشق، تأکید کرد که ثبات کشور تنها از طریق توانمندسازی اقتصاد برای فعالیت محقق خواهد شد. این دیدگاه جدید در تصمیم اخیر آمریکا برای کاهش محدودیت‌ها بر صادرات غیرنظامی به سوریه تجلی یافته است، که تغییر قابل توجهی از سیاست‌هایی است که بیش از یک دهه ادامه داشته است.
وزارت تجارت آمریکا از قاعده جدیدی خبر داد که الزامات صدور مجوز برای صادرات غیرنظامی به سوریه را تسهیل می‌کند، به طوری که در بیشتر موارد می‌توان کالاها، برنامه‌ها و فناوری‌های آمریکایی با کاربرد غیرنظامی خالص را بدون نیاز به مجوز صادر کرد. این تسهیلات شامل حوزه‌های حیاتی مانند دستگاه‌های ارتباطی مصرفی، تجهیزات هوانوردی غیرنظامی و بخش‌های زیرساخت‌های ارتباطات، فاضلاب و تولید انرژی می‌شود.
جفری کیسِلر، معاون وزیر تجارت آمریکا در امور صنعت و امنیت، این اقدام را تأکیدی بر وفای دولت ترامپ به وعده‌اش برای ارائه "آغاز جدیدی" به مردم سوریه در تلاش‌هایشان برای آینده‌ای پایدار تحت حکومت دمشق توصیف می‌کند.
اما سؤالی که مطرح می‌شود این است: آیا تسهیلات اقتصادی به تنهایی برای دستیابی به ثبات مورد نظر کافی است؟ تجربه تاریخی نشان می‌دهد که رفع تحریم‌ها و تسهیل مبادلات تجاری، با وجود اهمیتشان، برای تضمین ثبات در کشوری که بیش از 14 سال درگیر جنگ بوده، کافی نیست. ثبات واقعی به بیش از این نیاز دارد: به آشتی ملی، بازسازی جامع و اصلاحات عمیق نهادی نیاز دارد.
مشهود است که این اقدامات آمریکایی در یک زمینه بین‌المللی وسیع‌تر قرار دارد، جایی که چندین کشور اروپایی پیش از این اعلام کرده‌اند که تحریم‌های اقتصادی علیه دمشق را پس از سقوط نظام اسد لغو کرده‌اند. این تغییر بین‌المللی در قبال سوریه به نظر می‌رسد که اعترافی به این است که سیاست انزوا و تحریم‌ها به اهداف خود نرسیده و فرصتی جدید باید غنیمت شمرده شود.
اما چالش‌ها هنوز هم عظیم هستند. اقتصاد سوریه از ویرانی گسترده‌ای رنج می‌برد، زیرساخت‌ها نیاز به بازسازی جامع دارند و نظام بانکی به اصلاحات اساسی نیاز دارد، به‌علاوه چالش‌های امنیتی و سیاسی که هنوز وجود دارند.
ارتباطی که نماینده آمریکایی بین توانمندسازی اقتصاد و دستیابی به ثبات برقرار کرده منطقی به نظر می‌رسد، اما راه هنوز طولانی است. موفقیت نیاز به بیش از صرفاً رفع تحریم‌ها دارد، بلکه نیاز به یک دیدگاه جامع و اراده سیاسی واقعی از سوی همه طرف‌ها، و حمایت بین‌المللی پایدار و مشارکت فعال از بخش خصوصی دارد.
سوریه امروز در یک دوراهی قرار دارد. تصمیمات بین‌المللی اخیر پنجره‌ای از امید را باز می‌کند، اما تبدیل این امید به واقعیت ملموس آزمون واقعی برای دولت جدید و حمایت بین‌المللی خواهد بود.
وزارت تجارت آمریکا از قاعده جدیدی خبر داد که الزامات صدور مجوز برای صادرات غیرنظامی به سوریه را تسهیل می‌کند، به طوری که در بیشتر موارد می‌توان کالاها، برنامه‌ها و فناوری‌های آمریکایی با کاربرد غیرنظامی خالص را بدون نیاز به مجوز صادر کرد. این تسهیلات شامل حوزه‌های حیاتی مانند دستگاه‌های ارتباطی مصرفی، تجهیزات هوانوردی غیرنظامی و بخش‌های زیرساخت‌های ارتباطات، فاضلاب و تولید انرژی می‌شود.
جفری کیسِلر، معاون وزیر تجارت آمریکا در امور صنعت و امنیت، این اقدام را تأکیدی بر وفای دولت ترامپ به وعده‌اش برای ارائه "آغاز جدیدی" به مردم سوریه در تلاش‌هایشان برای آینده‌ای پایدار تحت حکومت دمشق توصیف می‌کند.
اما سؤالی که مطرح می‌شود این است: آیا تسهیلات اقتصادی به تنهایی برای دستیابی به ثبات مورد نظر کافی است؟ تجربه تاریخی نشان می‌دهد که رفع تحریم‌ها و تسهیل مبادلات تجاری، با وجود اهمیتشان، برای تضمین ثبات در کشوری که بیش از 14 سال درگیر جنگ بوده، کافی نیست. ثبات واقعی به بیش از این نیاز دارد: به آشتی ملی، بازسازی جامع و اصلاحات عمیق نهادی نیاز دارد.
مشهود است که این اقدامات آمریکایی در یک زمینه بین‌المللی وسیع‌تر قرار دارد، جایی که چندین کشور اروپایی پیش از این اعلام کرده‌اند که تحریم‌های اقتصادی علیه دمشق را پس از سقوط نظام اسد لغو کرده‌اند. این تغییر بین‌المللی در قبال سوریه به نظر می‌رسد که اعترافی به این است که سیاست انزوا و تحریم‌ها به اهداف خود نرسیده و فرصتی جدید باید غنیمت شمرده شود.
اما چالش‌ها هنوز هم عظیم هستند. اقتصاد سوریه از ویرانی گسترده‌ای رنج می‌برد، زیرساخت‌ها نیاز به بازسازی جامع دارند و نظام بانکی به اصلاحات اساسی نیاز دارد، به‌علاوه چالش‌های امنیتی و سیاسی که هنوز وجود دارند.
ارتباطی که نماینده آمریکایی بین توانمندسازی اقتصاد و دستیابی به ثبات برقرار کرده منطقی به نظر می‌رسد، اما راه هنوز طولانی است. موفقیت نیاز به بیش از صرفاً رفع تحریم‌ها دارد، بلکه نیاز به یک دیدگاه جامع و اراده سیاسی واقعی از سوی همه طرف‌ها، و حمایت بین‌المللی پایدار و مشارکت فعال از بخش خصوصی دارد.
سوریه امروز در یک دوراهی قرار دارد. تصمیمات بین‌المللی اخیر پنجره‌ای از امید را باز می‌کند، اما تبدیل این امید به واقعیت ملموس آزمون واقعی برای دولت جدید و حمایت بین‌المللی خواهد بود.
