Suriye ve Yeniden İnşa: Uluslararası Toplumun Vaadleri ile İçsel Zorlukların Gerçekliği Arasında
September 11, 2025256 GörüntülenmeOkuma Süresi: 2 dakika
Yazı Boyutu:
16
On ay sonra Esad rejiminin düşüşünden sonra, Suriye hala yeniden inşa dosyasında köklü bir değişim bekliyor. Ülkenin yaşadığı nispi istikrara rağmen, büyük yeniden inşa projeleri henüz vaatler ve tartışmalar aşamasından gerçek uygulama aşamasına geçmedi. Tahminler, Suriye'nin yeniden inşası için 300 ile 500 milyar dolar arasında bir kaynağa ihtiyaç duyduğunu gösteriyor, ancak bu hedefe ulaşma yolu hala zorluklarla dolu.
Suriye'nin yeniden inşası için uluslararası bir konferansın olmaması en büyük muamma olarak kalıyor, özellikle de Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasının ardından. Gerçek, uluslararası toplumun hala siyasi ve güvenlik gerekliliklerinin tamamlanmasını beklediğini gösteriyor, bu da yeniden inşa sürecinin finansmanına taahhüt etmelerini engelliyor. Zira Suriye hala içsel bölünmelerden muzdarip.
İçsel engeller, gerçek bir yeniden inşa çabası için ana bir engel teşkil ediyor. Yeniden inşa planlarını onaylayacak yetkin bir yasama meclisinin olmaması, durumu daha da karmaşık hale getiriyor ve bağışçı ülkelerin destek sunma konusunda tereddüt etmesine neden oluyor.
Uluslararası destek, hala net siyasi gerekliliklerin yerine getirilmesine bağlı. Batılı ülkeler, tüm mezheplerin yönetim sisteminde yer alması, terörle mücadele için güvenlik önlemleri, uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele ve İran etkisinin azaltılması gibi şartlar koyuyor. Bu şartlar, yeniden inşa sürecini karmaşık uluslararası siyasi hesapların rehinesi haline getiriyor.
Bu gerçeklikle yüzleşen Suriye hükümeti, farklı bir yol seçmiş gibi görünüyor. Uluslararası yardımları beklemek yerine, Şam yatırımlara ve kendi kaynaklarına dayanma yoluna gidiyor. "Suriye Kalkınma Fonu"nun kurulması, bu yönde bir adım olarak değerlendiriliyor; başlatılmasından sadece birkaç saat içinde bağışları 60 milyon doları aşmış durumda.
Bakan Muhammed Nidal Şaar, "büyük ödeme" modelinin Marshall Planı gibi Suriye için uygun olmadığını düşünüyor ve bireylerin üretken olduğu "ilk ekonomik hücre"den başlamanın önemini vurguluyor. Bu vizyon, bireyleri ve küçük ile orta ölçekli projeleri güçlendirmeye odaklanıyor, büyük projelere geçmeden önce.
Ancak uzmanlar, yalnızca kendi finansmanına dayanmanın yetersiz olduğunu uyarıyor. Ulusal kalkınma fonunun, bağışçıların ve yatırımcıların güvenini kazanmak için yüksek düzeyde şeffaflık ve iyi yönetişim gerektirdiği belirtiliyor. Ayrıca, başarısı, daha büyük Arap ve uluslararası yatırımları çekme yeteneğine bağlı.
En büyük zorluk, kendi çözümleri ile uluslararası desteği bir araya getirmekte yatıyor. Suriye, yerel kaynaklardan faydalanan, aynı zamanda dış destek almak için uluslararası gereklilikleri tamamlamaya yönelik bütünleşik bir plana ihtiyaç duyuyor.
Suriye'nin yeniden inşası, yalnızca altyapının inşası süreci değil, aynı zamanda yeni Suriye devletinin kimliğini yeniden tanımlayan kapsamlı bir ulusal projedir. Bu projede başarılı olmak, sadece paradan fazlasını gerektiriyor; gerçek bir siyasi irade, etkili kurumlar, uluslararası güven ve en önemlisi, tüm Suriyelilerin ülkelerinin geleceğini inşa etme sürecine katılımını gerektiriyor.
Suriye'nin yeniden inşası için uluslararası bir konferansın olmaması en büyük muamma olarak kalıyor, özellikle de Amerikan yaptırımlarının kaldırılmasının ardından. Gerçek, uluslararası toplumun hala siyasi ve güvenlik gerekliliklerinin tamamlanmasını beklediğini gösteriyor, bu da yeniden inşa sürecinin finansmanına taahhüt etmelerini engelliyor. Zira Suriye hala içsel bölünmelerden muzdarip.
İçsel engeller, gerçek bir yeniden inşa çabası için ana bir engel teşkil ediyor. Yeniden inşa planlarını onaylayacak yetkin bir yasama meclisinin olmaması, durumu daha da karmaşık hale getiriyor ve bağışçı ülkelerin destek sunma konusunda tereddüt etmesine neden oluyor.
Uluslararası destek, hala net siyasi gerekliliklerin yerine getirilmesine bağlı. Batılı ülkeler, tüm mezheplerin yönetim sisteminde yer alması, terörle mücadele için güvenlik önlemleri, uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele ve İran etkisinin azaltılması gibi şartlar koyuyor. Bu şartlar, yeniden inşa sürecini karmaşık uluslararası siyasi hesapların rehinesi haline getiriyor.
Bu gerçeklikle yüzleşen Suriye hükümeti, farklı bir yol seçmiş gibi görünüyor. Uluslararası yardımları beklemek yerine, Şam yatırımlara ve kendi kaynaklarına dayanma yoluna gidiyor. "Suriye Kalkınma Fonu"nun kurulması, bu yönde bir adım olarak değerlendiriliyor; başlatılmasından sadece birkaç saat içinde bağışları 60 milyon doları aşmış durumda.
Bakan Muhammed Nidal Şaar, "büyük ödeme" modelinin Marshall Planı gibi Suriye için uygun olmadığını düşünüyor ve bireylerin üretken olduğu "ilk ekonomik hücre"den başlamanın önemini vurguluyor. Bu vizyon, bireyleri ve küçük ile orta ölçekli projeleri güçlendirmeye odaklanıyor, büyük projelere geçmeden önce.
Ancak uzmanlar, yalnızca kendi finansmanına dayanmanın yetersiz olduğunu uyarıyor. Ulusal kalkınma fonunun, bağışçıların ve yatırımcıların güvenini kazanmak için yüksek düzeyde şeffaflık ve iyi yönetişim gerektirdiği belirtiliyor. Ayrıca, başarısı, daha büyük Arap ve uluslararası yatırımları çekme yeteneğine bağlı.
En büyük zorluk, kendi çözümleri ile uluslararası desteği bir araya getirmekte yatıyor. Suriye, yerel kaynaklardan faydalanan, aynı zamanda dış destek almak için uluslararası gereklilikleri tamamlamaya yönelik bütünleşik bir plana ihtiyaç duyuyor.
Suriye'nin yeniden inşası, yalnızca altyapının inşası süreci değil, aynı zamanda yeni Suriye devletinin kimliğini yeniden tanımlayan kapsamlı bir ulusal projedir. Bu projede başarılı olmak, sadece paradan fazlasını gerektiriyor; gerçek bir siyasi irade, etkili kurumlar, uluslararası güven ve en önemlisi, tüm Suriyelilerin ülkelerinin geleceğini inşa etme sürecine katılımını gerektiriyor.
