هماهنگی آبی بین سوریه، عراق و ترکیه فرصتی تاریخی برای حل بحران رود فرات

در حال حاضر مذاکرات آبی سه‌جانبه‌ای بین سوریه، عراق و ترکیه درباره مدیریت آب رود فرات در حال انجام است، در اولین دیدار از نوع خود از زمان سقوط نظام صدام حسین در سال 2003 و نظام اسد در سال 2024. این مذاکرات در شرایط منطقه‌ای در حال تغییر انجام می‌شود و می‌تواند نقطه عطفی حیاتی در حل یکی از قدیمی‌ترین بحران‌های آبی در منطقه باشد.
رود فرات که از ترکیه سرچشمه می‌گیرد و از سوریه و عراق عبور می‌کند، همواره منبع تنش بین این سه کشور بوده است به دلیل سدهای ترکیه (مانند سد آتاتورک) که جریان آب به دو کشور جنوبی را کاهش داده است.
توافق‌نامه‌های نامتعادل (1987 و 1989) که به اندازه کافی سهم‌های عراق و سوریه را رعایت نکردند. و قطب‌بندی سیاسی قبلی بین دولت‌های بغداد و دمشق که هرگونه هماهنگی مؤثر را مختل کرد.
مباحثات کنونی شامل احیای توافق‌نامه‌های قدیمی و بحث درباره اجرای توافق‌نامه‌های 1987 و 1989 با اصلاحاتی متناسب با وضعیت کنونی است. و ایجاد مکانیزم‌های نظارت مشترک که در آن تیم‌های فنی برای اندازه‌گیری جریان آب در ایستگاه جرابلس در مرز سوریه-ترکیه تشکیل خواهند شد. و به‌روزرسانی دستگاه‌های نظارت برای تضمین شفافیت در توزیع سهم‌ها.
این توافق در زمانی به وقوع می‌پیوندد که نقشه سیاسی تغییر کرده است، زیرا سقوط نظام اسد در سال 2024 درهای جدیدی به روابط سوریه-عراق باز کرده است، به‌ویژه با نزدیکی دولت‌های جدید. و فشارهای اقتصادی و خشکسالی فزاینده در عراق و سوریه آب را به اولویت حداکثری تبدیل کرده است.
اگر طرف‌های سه‌گانه به توافقی دست یابند، ممکن است این موضوع الگویی برای یکپارچگی منطقه‌ای در مسائل دیگر باشد. مذاکرات کنونی فرصتی طلایی برای عبور از دهه‌ها درگیری بر سر منابع آبی است. اگر موفق شود، ممکن است تحولی در دینامیک روابط بین این سه کشور ایجاد کند.