شهاب مریخی در حراج آمریکایی به میلیون‌ها دلار فروخته می‌شود و نیجر تحقیقاتی را آغاز می‌کند
اندازه فونت
16
فروش یک شهاب مریخی بزرگ در نیویورک باعث بروز یک بحران بین‌المللی شد، پس از آنکه دولت نیجر اعلام کرد که یک تحقیق رسمی را پس از حراج عمومی که در تاریخ 16 ژوئیه 2025 برگزار شد، آغاز کرده است. در این حراج، خانه مشهور "سودبیز" یک سنگ شهاب‌سنگ به وزن حدود 25 کیلوگرم را به فروش رساند که به عنوان بزرگ‌ترین شهاب مریخی که تا کنون پیدا شده، توصیف شده است، به مبلغ رکوردی بیش از 5 میلیون دلار، به خریدار ناشناس.
این سنگ که نام NWA 16788 به آن داده شده، در تاریخ 16 نوامبر 2023 توسط آنچه که به عنوان "شکارچی شهاب‌سنگ" شناخته می‌شود، در منطقه دورافتاده آغادیز در شمال نیجر پیدا شد.
پس از آن، این سنگ به بازارهای جهانی راه یافت، جایی که به یک تاجر بین‌المللی فروخته شد و سپس به طور موقت در ایتالیا به نمایش گذاشته شد، قبل از اینکه در کاتالوگ حراج‌ها در آمریکای شمالی ظاهر شود.
اما نیجر دست روی دست نگذاشت و دولت آن اعلام کرد که صادرات سنگ‌های قیمتی و شهاب‌سنگ‌ها را تا اطلاع ثانوی متوقف می‌کند و اشاره کرد که این پرونده "احتمالاً تمام ویژگی‌های تجارت بین‌المللی غیرقانونی را دارد"، طبق آنچه در یک بیانیه رسمی آمده است.
در حالی که "سودبیز" این اتهامات را رد می‌کند و تأکید می‌کند که سنگ شهاب‌سنگ "طبق رویه‌های بین‌المللی موجود" منتقل و فروخته شده است، اشاره کرد که در حال بررسی پرونده به صورت داخلی در پی جنجال فزاینده است.
از سوی دیگر، پل سیرینو، دانشمند فسیل‌شناسی آمریکایی که مدت طولانی با مقامات در نیامی همکاری کرده است، خشم شدید خود را ابراز کرد و تأکید کرد که "تمام هویت‌های افرادی که در این داستان درگیر هستند هنوز در پرده ابهام است" و افزود :
"اگر این سنگ شهاب‌سنگ در حین حرکت در جو زمین گرفته می‌شد، می‌توانستیم آن را مطالبه کنیم، اما از آنجا که در داخل مرزهای نیجر سقوط کرده است، متعلق به دولت است، حتی اگر منبع آن مریخ باشد".
مسئله را عدم وجود یک چارچوب قانونی جهانی یکپارچه برای مالکیت شهاب‌سنگ‌ها پیچیده‌تر می‌کند؛
به عنوان مثال، در ایالات متحده، مالکیت شهاب‌سنگ به مالک زمینی که بر روی آن سقوط می‌کند، تعلق دارد، اگر زمین خصوصی باشد.
اما در نیجر، دولت قانونی دارد که از دارایی‌های فرهنگی و طبیعی خود محافظت می‌کند، از جمله "نمونه‌های نادر از فلزات"، طبق آنچه که استاد موزه ملی تاریخ طبیعی، متیو گونل، و پدرش، مکس گونل، استاد زمین‌شناسی، اشاره کرده‌اند.
این بحران تنها به جنبه قانونی محدود نمی‌شود، بلکه همچنین سؤالات اخلاقی و علمی را مطرح می‌کند، زیرا سنگی که فروخته شده یک گنجینه علمی منحصر به فرد است، به دلیل اندازه بزرگ آن در مقایسه با هر شهاب مریخی دیگری، که آن را به یک گواهی استثنایی بر تاریخ زمین‌شناسی سیاره سرخ تبدیل می‌کند.
پروفسور سیرینو در این زمینه خواستار بازگرداندن شهاب‌سنگ به نیجر شد و گفت :
"به نظر من، این چیزی نیست که باید در حراج فروخته شود، با خطر اینکه برای همیشه در یک زیرزمین یا پشت شیشه یکی از ثروتمندان ناپدید شود. این یک میراث علمی است که باید در دسترس پژوهشگران و مردم باشد".
در سایه اتهامات متقابل و ابهامی که مسیر این سنگ از لحظه کشف آن را احاطه کرده است، سؤال باقی می‌ماند :
آیا نیجر می‌تواند آنچه را که گنجینه ملی می‌داند، بازیابی کند؟ یا اینکه این شهاب‌سنگ، که میلیون‌ها کیلومتر از مریخ را طی کرده است، در میان شبکه‌ای از منافع و دلالان و قوانین مبهم گم خواهد شد؟
