Ağır silahların çekilmesi ve gizli müzakereler.. Güney Suriye'deki krizin gelişmeleri
Suriye'de bir askeri yetkili, Salı günü, Suriye ordusunun ülkenin güneyinden ağır silahlarını çektiğini açıkladı. Bu gelişme, bölge için yeni güvenlik düzenlemeleri hakkında bildirilen müzakerelerle aynı zamana denk geliyor.
Askeri yetkili, "Suriye ordusu güney Suriye'den ağır silahlarını çekti" diyerek, "Bu operasyon iki ay önce başladı, yani Süveyda'da yaşanan şiddet olaylarının ardından, bu sırada İsrail'in Şam'daki resmi binaları ve hükümet güçlerinin ildeki varlığına yönelik araçları hedef aldığı bir dönemde gerçekleşti" dedi.
Diğer taraftan, Şam'daki bir diplomatik kaynak, "Ağır silahların çekilme işlemi, ülkenin güneyine kadar uzanan ve Şam'ın 10 km güneyine kadar olan bölgeyi kapsıyor" şeklinde bilgi verdi. Ayrıca kaynak, "19 Eylül'de Bakü'de bir İsrail-Suriye görüşmesi yapılacak" bilgisini paylaştı.
Bu gelişmeler, Suriye Dışişleri Bakanı'nın açıklamalarının ardından geldi. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Brack ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Süveyda ile ilgili anlaşmanın Ürdün ve ABD'nin desteğiyle imzalandığını belirtti.
Ürdün Dışişleri Bakanı ise, İsrail'i "Suriye'yi bölmeye çalışmakla" suçladı, ancak aynı zamanda "Bu yol haritası, İsrail'in güvenlik ihtiyaçlarını da karşılıyor" dedi.
Bağlantılı bir bağlamda, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şerif, geçen hafta, "Şam'ın, İsrail ile, eski rejimin çöküşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesi için bir anlaşma yapmak üzere müzakereler yürüttüğünü" açıkladı. Şerif, devlet televizyonuna verdiği röportajda, "Şu anda müzakereler ve tartışmalar aşamasındayız" dedi.
Şerif, İsrail'in "rejimin çöküşüyle birlikte Suriye'nin bu anlaşmadan çıktığını" düşündüğünü, ancak "Şam'ın ilk andan itibaren buna bağlı kalacağını gösterdiğini" belirtti. Şerif, "Şimdi güvenlik anlaşması üzerinde müzakereler yapılıyor, böylece İsrail, 8 Aralık'tan önceki durumuna dönebilir" dedi.
Bu gelişmeler, bölgedeki İsrail askeri operasyonları çerçevesinde yaşanıyor; İsrail ordusu, 1974 tarihli ateşkes anlaşması uyarınca oluşturulan Golan Tepeleri'ndeki silahsız bölgeye ilerledi. Ayrıca İsrail, Suriye askeri hedeflerine yüzlerce hava saldırısı düzenledi ve amacının yeni otoritelerin eski ordunun cephaneliğine sahip olmasını engellemek olduğunu belirtti. Güney Suriye'de "terörist" faaliyetlerde bulundukları şüphesiyle birçok kişiyi gözaltına aldığını sık sık duyurdu.
İsrail'in talebine atıfta bulunarak, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, geçen ayın sonunda (Ağustos) hükümetinin "güney Suriye'yi silahsız bir bölge haline getirmek için temaslar yürüttüğünü" belirtti.
İsrail ve Suriye'nin diplomatik ilişkileri yoktur ve iki ülke resmi olarak 1948'den beri savaş halindedir; ancak her iki taraf, son dönemde ABD'nin aracılığıyla görüşmeler gerçekleştirmiştir.
