Bir Çalışma, Patatesin Evrimsel Kökenlerini 9 Milyon Yıl Önce Ortaya Çıkardı

Son yapılan bir bilimsel çalışma, dünya çapında en önemli gıda ürünlerinden biri olan patatesin, yaklaşık 9 milyon yıl önce domatese yakın bir yabani bitki ile Güney Amerika'da patatese benzeyen bir tür arasında doğal melezleme sonucu ortaya çıktığını ortaya koydu.

Araştırma ekibi, yetiştirilen patateslerden 450 genetik örnek ve 56 yabani tür örneği analiz ederek, bu ürünün genetik soyunu takip etmeyi başardı. Patates, And Dağları bölgesinde yetiştirilmeye başlandıktan sonra 16. yüzyıldan itibaren dünya çapında yayıldı.

Sonuçlar, bu melezlemenin patatesin yenilebilir kısmı olan "yumru"nun ortaya çıkmasına neden olduğunu, oysa domatesin meyvelerinin tüketildiğini gösterdi. Araştırmacılar, yumruların oluşumundan sorumlu iki ana genetik faktörü belirledi; bu keşif, bitkinin evrimi ve adaptasyonu hakkında anlayış sağlamaktadır.

Modern patatesler (Solanum tuberosum) iki bitki türünden türetilmiştir; bunlardan biri hâlâ Peru'da bulunmakta ve Solanum etuberosum olarak bilinmektedir. Bu tür, domatese benzer bir şekle sahiptir ancak yumrulardan yoksundur. Çalışma, bu iki türün yaklaşık 14 milyon yıl önce yaşamış bir ortak ataya sahip olduğunu ve yaklaşık 5 milyon yıl sonra ayrıldıklarında, And Dağları'ndaki soğuk ve kuru iklimlerde büyüyebilen bitkiyi üreten melezlemenin gerçekleştiğini ortaya koydu.

Bu bağlamda, Londra Doğa Tarihi Müzesi'nden bitki bilimci Dr. Sandra Knapp, "Bu doğal melezleme genetik faktörleri yeniden karıştırdı ve yumru geliştirebilen bir soy üretti; bu da yeni bitkilerin yeni ekolojik alanlara yayılmasını sağladı" dedi.

Bilim insanları, patatesin kökenindeki genetik yapının anlaşılmasının, iklim değişikliği ile mücadele ederken mahsullerin iyileştirilmesine zemin hazırlayabileceğini düşünüyor. Çin Tarım Bilimleri Akademisi'nden araştırmacı Qiang Zhang, bu sonuçların domates ve patatesin özelliklerini birleştiren melez mahsullerin geliştirilmesine olanak tanıyabileceğini, böylece yer üstünde meyve ve altında yumru üretebileceğini açıkladı.