مطالعهای که ریشههای تکاملی گیاه سیبزمینی را قبل از 9 میلیون سال فاش میکند

یک مطالعه علمی جدید فاش کرد که گیاه سیبزمینی، یکی از مهمترین محصولات غذایی در سطح جهانی، حدود 9 میلیون سال پیش بهدلیل تلاقی طبیعی بین یک گیاه وحشی نزدیک به گوجهفرنگی و نوعی شبیه سیبزمینی در آمریکای جنوبی به وجود آمده است.
تیم تحقیقاتی بر روی 450 نمونه ژنتیکی از سیبزمینیهای کشت شده و 56 نمونه از انواع وحشی تحلیل انجام دادند که به آنها این امکان را داد تا نسل ژنتیکی این محصول را که در منطقه آند کشت شده است، پیگیری کنند و سپس از قرن شانزدهم بهطور جهانی گسترش یافته است.
نتایج نشان داد که این تلاقی منجر به ظهور "غده" _قسمت قابل خوردن در سیبزمینی_ شده است، بر خلاف گیاه گوجهفرنگی که میوههای آن مصرف میشود. همچنین پژوهشگران دو عامل ژنتیکی اصلی را که مسئول تشکیل غدهها هستند، شناسایی کردند که این کشف به درک تکامل گیاه و سازگاری آن کمک میکند.
سیبزمینیهای مدرن (Solanum tuberosum) از دو نوع گیاهی نشأت میگیرند که یکی از آنها هنوز در پرو وجود دارد و به نام Solanum etuberosum شناخته میشود، که از نظر شکل شبیه گوجهفرنگی است اما فاقد غدهها است. این مطالعه نشان داد که این دو نوع از یک جد که حدود 14 میلیون سال پیش زندگی میکرد، مشترک هستند و پس از جدا شدن آنها حدود 5 میلیون سال پیش، تلاقیای رخ داد که گیاهی را تولید کرد که قادر به رشد در اقلیمهای سرد و خشک در کوههای آند است.
در این راستا، دکتر ساندرا ناپ، گیاهشناس در موزه تاریخ طبیعی لندن گفت: "این تلاقی طبیعی عوامل ژنتیکی را دوباره مخلوط کرد و نژادی را تولید کرد که قادر به توسعه غدهها بود، که به گیاهان جدید اجازه داد تا در مناطق زیستمحیطی جدید گسترش یابند".
دانشمندان بر این باورند که درک ساختار ژنتیکی پیدایش سیبزمینی میتواند راه را برای بهبود محصولات هموار کند، بهویژه در مواجهه با چالشهای تغییرات اقلیمی. پژوهشگر چیانگ چانگ از آکادمی علوم کشاورزی چین توضیح داد که این نتایج میتواند به توسعه محصولات هیبریدی کمک کند که ویژگیهای گوجهفرنگی و سیبزمینی را ترکیب کنند، بهطوریکه میوههایی در بالای زمین و غدههایی در زیر آن تولید کنند.