برای اولین بار در تاریخ: ناسا انفجارهای پرتو گاما را از یک منبع واحد رصد کرد!
September 10, 2025126 بازدیدهازمان مطالعه: 3 دقیقه

اندازه فونت:
16
در پدیدهای کیهانی بیسابقه که دانشمندان نجوم در سراسر جهان را گیج کرده است، یک سری از انفجارهای پرتو گاما _که قویترین نوع انفجارهای شناخته شده در کیهان هستند_ در یک روز از یک منبع واحد منتشر شدهاند، که این امر تمام فرضیات و مدلهای علمی موجود را به چالش میکشد.
این رویداد که در بیانیهای رسمی از سوی رصدخانه اروپایی جنوبی اعلام شد، به عنوان "بیسابقه" در تاریخ علم نجوم مدرن توصیف شده است، زیرا انفجارهای پرتو گاما (GRBs) معمولاً تنها یک بار از هر منبع اتفاق میافتند، چرا که آنها ناشی از رویدادهای ویرانگر هستند که تکرار نمیشوند، مانند انفجار یک ستاره بزرگ یا بلعیده شدن آن توسط یک سیاهچاله.
اما آنچه در تابستان امسال اتفاق افتاد، دانشمندان را شگفتزده کرد؛
در دوم ژوئیه، تلسکوپ "فرمی" فضایی متعلق به آژانس فضایی ایالات متحده ( ناسا ) سه جرقه متوالی از پرتو گاما را که از همان نقطه در آسمان در عرض چند ساعت منتشر شده بود، رصد کرد.
پس از تحلیل دادهها، دانشمندان دریافتند که همان منبع تقریباً یک روز قبل از آن فعالیت تابشی نشان داده است، بر اساس دادههایی که تلسکوپ "اینشتین"، که به رصد پرتو ایکس اختصاص دارد و تحت مدیریت چین به همراه آژانس فضایی اروپا و مؤسسه ماکس پلانک آلمان است، جمعآوری کرده است.
این پدیده تنها یک تکرار نادر نبود، بلکه همچنین بسیار انرژیزا و طولانیمدت بود، زیرا اندرو لیوان، دانشمند نجوم از دانشگاه رادبود هلند، تأیید کرد که این سیگنال "بین 100 تا 1000 بار طولانیتر" از اکثر انفجارهای پرتو گاما شناخته شده است، که این امر به رازآلودگی آن میافزاید و تفسیر آن را پیچیدهتر میکند.
در ابتدا، دانشمندان فکر میکردند که انفجارها ممکن است در کهکشان راه شیری اتفاق افتاده باشد، که این امر رویداد را به ما بسیار نزدیکتر میکرد و بنابراین کمتر عجیب بود.
اما با استفاده از تلسکوپ بزرگ "VLT" در بیابان آتاکاما در شیلی، محققان توانستند تعیین کنند که منبع ممکن است در کهکشان دیگری واقع شده باشد، در فاصله میلیاردها سال نوری.
این فرضیه بعدها از طریق تلسکوپ "هابل" فضایی تأیید شد.
این فاصله عظیم به این معنی است که مقدار انرژی منتشر شده از این رویداد به طور غیرمعمولی زیاد بوده و ممکن است از هر انفجار کیهانی که قبلاً ثبت شده است، بیشتر باشد.
دکتر آنتونیو مارتین _ کاریلو از کالج دانشگاهی دوبلین در ایرلند، یکی از شرکتکنندگان در مطالعه منتشر شده در مجله The Astrophysical Journal Letters، در مورد این پدیده گفت:
"بهطور نظری، تکرار یک انفجار پرتو گاما از یک منبع واحد غیرممکن است، زیرا رویدادی که آن را تولید میکند معمولاً ویرانگر و نهایی است. آنچه ما در این تابستان مشاهده کردیم، کاملاً با این قاعده مغایرت دارد و آن را منحصر به فرد میکند در مقایسه با هر چیزی که در پنجاه سال گذشته رصد کردهایم".
در مورد تفسیر این رویداد، دانشمندان هنوز در سردرگمی هستند، برخی از سناریوهای مطرح شامل فروپاشی غیرمعمول یک ستاره بسیار بزرگ، یا شاید نابودی کامل یک ستاره عجیب توسط یک سیاهچاله حتی عجیبتر است.
اما تا کنون، هیچ تفسیر نهایی یا مدل علمی قادر به درک این رویداد در چارچوب فهم فعلی فیزیک نجومی وجود ندارد.
این کشف شگفتانگیز درهای جدیدی را برای بازنگری در بسیاری از مفاهیم مربوط به مرگ ستارهها، سیاهچالهها و انرژی کیهانی باز میکند و ممکن است انواع جدیدی از اجسام نجومی یا فرآیندهای فیزیکی که قبلاً ناشناخته بودند را فاش کند.
دانشمندان در حال رقابت با زمان برای درک آنچه اتفاق افتادهاند، زیرا این سیگنالها که از اعماق کیهان میآیند ممکن است حاوی اسراری باشند که میتوانند دیدگاه ما را نسبت به ذات کیهان تغییر دهند.